ჩვენი სიუჟეტის გმირი, 16 წლიდან აზარტულ თამაშობებზე დამოკიდებული იყო. მოგება, წაგება და მუდმივი სტრესი – 18 წელი ერთფეროვანი ცხოვრება, რისგან თავის დაღწევაც დღემდე არ უფიქრია. გვიყვება, რომ ვიდრე თერაპიულ პროცესში არ ჩაერთვებოდა, მანამდე თავს თამაშდამოკიდებულად არ მიიჩნევდა. პროცესი მისთვის ერთგვარ გართობის საშუალებას წარმოადგენდა და მოსალოდნელ შედეგებზე არ ფიქრობდა.
მუდმივი სტრესის გარდა, როგორც თავად ამბობს, გარშემომყოფებთან ურთიერთობები ზიანდება. ხშირია შემთხვევები, როცა ნასესხები ფულით თამაშობ, წაგების შემდეგ კი ვერ აბრუნებ, რაც უკმაყოფილებისა და იმედგაცრუების მიზეზი ხდება.
მაშ შემდეგ, რაც აზარტულ თამაშობებზე უარის თქმა გადაწყვიტა შესაბამისი ინფორმაცია ინტერნეტის მეშვეობით მოიპოვა. თავდაპირველად, თერაპიული კურსი ონლაინ დაიწყო, მოგვიანებით კი, დამოკიდებულებისგან გათავისუფლების პროგრამაში ჩაერთო, რომელსაც აჭარაში „თანადგომა“ ახორციელებს.
არასამთავრობო ორგანიზაცია “თანადგომა” ყველა ტიპის თანადამოკიდებულ ადამიანთან მუშაობს. სერვისი 2023 წლის დეკემბერში ამოქმედდა და 2024 წლის ივლისამდე გაგრძელდება. სერვისი უფასოა და მასში ჩართვა ნებისმიერ მსურველს შეუძლია, ამ ეტაპზე “თანადგომა” 20-მდე ადამიანს ეხმარება.
დამოკიდებულებისგან გათავისუფლების გზაზე მყოფი კაცი ფიქრობს, რომ თერაპიულ პროცეში ჩართვის შემდეგ, „ძალიან დიდი ნაბიჯი“ გადადგა. კერძოდ, ისწავლა საკუთარი ემოციების მართვა და ინტეგრაცის პროცესში აქტიური მონაწილეობა. მთავარ მიღწევად კი, მაინც ცნობიერების ამაღლება მიაჩნია, რაშიც სარეაბილიტაციო ცენტრი დაეხმარა.
ჩვენი მომდევნო რესპონდენტი ალკოჰოლზე დამოკიდებული კაცის მეუღლეა. ქალი ინტერვიუზე ანონიმურობის დაცვით დაგვთანხმდა. მაგდა (სახელი პირობითია) გვიყვება, რომ 30 წელია, რაც ქორწინებაშია და აქედან ნახევარი ცხოვრება ალკოჰოლზე დამოკიდებული ქმრის “გამოვლინებების ატანა” უწევს. მისი თქმით, როცა მეუღლე არაფხიზელ მდგომარეობაშია არის აგრესიული და ოჯახში კონფლიქტური სიტუაცია ხშირად იქმნება, გარდა ამისა, კაცს ჯანმრთლობის პრობლემებიც შეექმნა.
“ჩემი ქმარი ალკოჰოლს ხშირად მოიხმარს, ფაქტობრივად უკვე დამოკიდებულია და ვერაფერს ვშველით. რჩევებს არ ითვალისწინებს, რამდენჯერმე ვცადეთ ექიმთან მიყვანა და კონსულტაცია, რაზეც არ გვთანხმდება. ფიქრობს, რომ ალკოჰოლზე დამოკიდებული არაა და კვირაში, სულ მცირე სამი დღე რომ ნასვამ მდგომარეობაშია ეს ნორმაა. მგონი ამ მდგომარეობაში ბევრი ოჯახია, ქართველები დიდი რაოდენობით ალკოჰოლის მიღებას ნორმად მიიჩნევენ. მე და ჩემს შვილებს მთელი ცხოვრება სტრესის ფონზე გვიწევს, ხშირად მაქვს შფოთვები, ფაქტობრივად მეც შემერყა ჯანმრთელობა. მგონი უკვე შევეგუე კიდეც ამ რეალობას – იმ რეალობას, სადაც მუდმივი ჩხუბი და კონფლიქტებია, ეგუები და აღარ გაურბიხარ.
ჩემი აზრით, მანამდე არ ეშველება ჩვენს საზოგადოებას ვიდრე ცნობიერება არ ამაღლდება, სახელმწიფო საერთოდ არ აინტერესებს თანადამოკიდებული ადამიანების ბედი, ამ ქვეყანაში ალკოჰოლის დიდი რაოდენობით მიღება ნორმალიზებულია, რასაც ასეთ შედეგებამდე მივყავართ, ” – ამბობს მაგდა ჩვენთან საუბრისას.
თანამოაზრეების გარემოცვაში მიღებული მხარდაჭერა და გამოცდილების გაზიარება – ეს, ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი კომპონენტია, რასაც დამოკიდებულებისგან გათავისუფლების თერაპიული კურსი ეფუძნება. სოციალური მუშაკი, ილია ურუშაძე „აჭარა თაიმსთან“ საუბრისას ჯგუფური თერაპიის სარგებელზე ამახვილებს ყურადღებას და წარმატებულ მაგალითებს გვიზიარებს.
თერაპიული კურსები მხოლოდ თამაშდამოკიდებულ ადამიანებს არ აერთიანებს, მასში წამალდამოკიდებული ბენეფიციარებიც არიან. სპეციალისტის თქმით, დამოკიდებულებისგან გათავისუფლება ინდივიდუალურ შემთხვევებზეა დამოკიდებული და კონკრეტული მეთოდის განჭვრეტა წინასწარ რთულია.
ფსიქოაქტიური ნივთიერებების მოხმარება და სხვადასხვა დამოკიდებულებებთან ბრძოლა დღემდე გამოწვევად რჩება მსოფლიოში. ორგანიზაცია „თანადგომაში“ განმარტავენ, რომ ზოგიერთ ქვეყანაში ეს ყველაფერი ეროვნულ დონეზეა და პროცესში სხვადასხვა რგოლია ჩართული. ორგანიზაციაში იდეალურ მოდელად ისრაელის მაგალითი მოჰყავთ, სადაც ერთიანი კორდინაციის შედეგად, პრობლემა მკაცრად კონტროლდება. ნათია ხარატის თქმით, დამოკიდებულებებისგან ადამიანთა გათავისუფლებას მხოლოდ მესამე სექტორის ძალისხმევა არ ეყოფა.
„თანადგომას“ ბათუმის ფილიალის ხელმძღვანელის თქმით, სერვისის ამოქმედება აჭარაში არსებული საჭიროებიდან გამომდინარე გადაწყდა. ხარატი აქცენტს პრობლემის სიმწვავეზე აკეთებს და ამბობს, რომ რეგიონში სხვადასხვა ნარკოტიკულ ნივთიერებასა და აზარტულ თამაშობებზე დამოკიდებულების შემთხვევები მზარდია. პროპლემაა ისიც, რომ დაბალხარისხიანი ნივთიერებების ხელმისაწვდომობა გაზრდილია.
ინფორმაციისთვის: ადიქცია ინგლისური სიტყვიდან “addiction” მოდის და დამოკიდებულებას ნიშნავს. დამოკიდებულება შესაძლებელია განვითარდეს სხვადასხვა ნივთიერებაზე, საშუალებაზე და ქცევაზე, მაგალითად, ალკოჰოლზე, თამბაქოზე, საჭმელზე, კომპიუტერულ თამაშებზე, გამოიხატოს ნივთების ჭარბი დაგროვებით და ა.შ.
ცნობისთვის: დამოკიდებულება ზეგავლენას ახდენს ადამიანის ფიზიკურ და მენტალურ ჯანმრთელობაზე, ურთიერთობასა და ყოველდღიურ ცხოვრებაზე.
სტატისტიკა: სხვადასხვა სამთავრობო და არასამთავრობო ორგანიზაციის კვლევის თანახმად, საქართველოში ფსიქოაქტიური ნივთიერებების მოხმარების მაჩვენებლები საყურადღებოა. კერძოდ, ალკოჰოლის გასინჯვის მინიმალური ასაკი 10 წელია, ხოლო თამბაქოს მომხმარებელია მოსახლეობის 31%. თამბაქოს პირველად მოწევის მინიმალური ასაკია კაცებში – 7, ხოლო ქალებში 9 წელი. რესპონდენტთა 15,9% აცხადებს, რომ ცხოვრებაში ერთხელ მაინც მოუწევია მარიხუანა, აზარტულ თამაშობებში ჩართულობა ცხოვრებაში ერთხელ მაინც აღნიშნა რესპონდენტთა 31,3%-მა.
შემოსავლების სამსახურის სტატისტიკის თანახმად, 2023 წლისთვის, აზარტულ თამაშობებზე დამოკიდებულ პირთა სიაში 10 793 პირია რეგისტრირებული.
